Dómar
Hæstaréttar í dag marka vonandi tímamót í stöðu fjölmargra smábátaeigenda. Hvorki stjórnvöld né lánastofnanir hafa
viljað koma til móts við óskir LS um almenna leiðréttingu á lánum félagsmanna
eftir að þau hækkuðu mörg hver um rúm hundrað prósent við efnahagshrunið. Dómarnir gætu því markað tímamót í
gríðarlegum erfiðleikum sem fjölmargir félagsmenn eru í og varðað leið út úr
vandanum.
Í dómunum kemur
fram að deila aðila hafi m.a. snúist um hvort samningur
„væri um skuldbindingu í erlendri mynt
eða íslenskum krónum, sem bundnar væru gengi erlendra gjaldmiðla og hvort slík
gengistrygging, væri um hana að ræða, væri heimil að lögum.“
,
Á leið
dómaranna að niðurstöðu er m.a. komið inn á athugasemdir við frumvarpið sem
varð að lögum nr. 1-20-38. Þar
segir m.a. í II. kafla dómsins:
„Þegar mælt var fyrir frumvarpinu á
Alþingi kom einnig fram að samkvæmt reglum þess yrðu heimildir til að binda
skuldbindingar í íslenskum krónum við gengi erlendra gjaldmiðla felldar niður,
enda eðlilegt, ef menn vildu miða fjárhæð skuldbindingar við erlendan
gjaldmiðil, að hann yrði notaður beint.
Í lögskýringargögnum liggur að auki fyrir að við meðferð frumvarpisins á
Alþingi gerðu Samtök banka og verðbréfafyrirtækja þær athugasemdir í umsögn að
ekki yrði séð hvaða rök væru fyrir því að takmarka heimildir til verðtryggingar
í 14. gr. þess við tilteknar vísitölur, en næði frumvarpið fram að ganga yrði
eins og eftir þágildandi lögum óheimilt að tengja lánssamninga í íslenskum
krónum við erlenda mynt á meðan ekkert bannaði að veita lán beint í erlendu
myntinni.“
,
Dómararnir
komast að þeirri niðurstöðu að samningurinn
„hafi verið lánssamningur í íslenskum krónum
og gengistryggður eftir gengi tiltekinna erlendra gjaldmiðla á gjalddögum
hans.“
,
og síðar í III.
kafla dómsins:
Af lögskýringargögnum er ljóst að ætlun
löggjafans var að fella niður heimildir til að binda skuldbingar í íslenskum
krónum við gengi erlendra gjaldmiðla og heimila einungis að þær yrðu
verðtryggðar“.
„Lög nr. 1-20-38 heimila ekki að lán í
íslenskum krónum séu verðtryggð með því að binda þau við gengi erlendra
gjaldmiðla. reglur 13. og 14. gr.
laga nr. 1-20-38 eru ófrávíkjanlegar, sbr. 2. gr. laganna, og verður því ekki
samið um grundvöll verðtryggingar, sem ekki er stoð fyrir í lögum.“
,
eins og segir í
dómi Hæstréttar.
Sjá dómanna í
heild:
Sjá fyrri umfjöllun LS um málefnið:
,
