„Ég er ekki í nokkrum vafa um að eitt það
besta sem gerst hefur í samskiptum þjóða er tilkoma Evrópusambandsins. Hvernig
sem á það er litið hefur Evrópusambandið reynst friðarstillir og ekki veitir af
í þessum stríðshrjáða heimi.

Þessi staðreynd hefur ekkert með það að
gera hvort Ísland eigi að binda þar trúss sitt. Það er allt annað mál. Sjálfur
hef ég verið hálfgerður geðklofi í þessu: Vegna sjávarútvegsins tel ég okkur
eiga þangað lítið erindi, en varðandi ýmis önnur grundvallarmál finnst mér
viðfangasefnið öllu snúnara.

Atburðir síðustu daga hafa reyndar skýrt
ýmislegt. Vaskleg framganga Evrópusambandsins gagnvart Færeyingum í
síldveiðimálinu er til slíkrar fyrirmyndar að vart gerist betra. Eða hitt þó
heldur. Vinnubrögðin sem ESB viðhefur eru því til ævarandi
skammar.

Skömm
danskra

Ekki eru samtök danskra
sjávarútvegsfyrirtækja né sjómanna hótinu skárri.

Þar á bæ slá menn í klárinn og vilja ganga
miklu lengra í refsingum gagnvart starfsbræðrum sínum, færeyskum. Eigi
danskurinn sömu skömmina. Sá orðrómur hefur lengi verið á kreiki – og vart að
ástæðulausu – að svarti fiskmarkaðurinn úr nær- og innhöfum við Danmörku og
aðliggjandi lönd sé jafnvel helmingur hins raunverulega markaðar.  Væri ekki nær fyrir Danina að byrja á tiltekt
í flatneskjunni heima fyrir?

Mér
er gróflega misboðið

Kveikjan að þessum skrifum mínum er þó
ekkert af framangreindu. Hún er sú staðreynd að íslensk stjórnvöld hafa heykst
á því að lýsa stuðningi við Færeyinga – einu þjóð veraldar sem ítrekað hefur
sýnt og sannað að hún er vinaþjóð í raun. Mér sem íslenskum ríkisborgara er
gróflega misboðið.

Ég hef verið að reyna að skilja hvernig á
þessu getur staðið.  Er ungum aldri
ráðamanna og hugsanlegri sögulegri fákunnáttu (sem er í sjálfu sér engin
dauðasynd) um samskipti okkar og Færeyinga í gegnum tíðina um að kenna? 

Varla. Árið 2008 bræddi íslenska hagkerfið
svo hraustlega úr sér að allur heimurinn man það enn. Hverjir buðu fyrstir
allra fram aðstoð sína? Jú, litla eyþjóðin, 50 þúsund manna
fiskveiðisamfélagið, snaraði rúmum 6 milljörðum á borðið, ígildi þess að
Íslendingar réttu þeim 35 milljarða við svipað tækifæri – miðað við höfðatölur.  

Minni mitt er kannski ekki það besta norðan Alpafjalla, en ég man ekki betur en
að Færeyingar færu svo gott sem á hausinn fyrir u.þ.b. aldarfjórðungi.  Þjóðarframleiðslan dróst saman um þriðjung og fólksflótti brast á sem enn
markar færeyskt samfélag.  Réttum við frændum okkar hliðstæða hjálparhönd?   Það held ég ekki og stundum man ég óþægilega
hluti betur en þægilega: einhverjum fannst viðeigandi á þessu tímabili að
leggja til að taka af þeim þær litlu veiðiheimildir sem Færeyingar hafa innan
íslensku lögsögunnar.  Það var í eitt af þessum skiptum sem ég hef skammast mín
fyrir að vera Íslendingur.

Samúð
í verki

Ég hef verið svo lánsamur í gegnum tíðina
að hafa kynnst fjölda Færeyinga. Upp til hópa eru þeir einstaklega elskulegt og
heiðarlegt fólk. Vitaskuld eru þar svartir sauðir og færeyskt samfélag er ekki
gallalaust frekar en önnur.

Það sem einkennir Færeyinga sterkar en
flest og kannski allt annað er hversu auðvelt þeir eiga með að sýna samúð í
verki.  Íslendingar hafa margsinnis notið góðs þar af.  Þegar náttúruhamfarir hafa dunið yfir hefur
ekki þurft að sökum að spyrja og þegar Íslendingar börðust fyrir útfærslu
landhelginnar voru það færeyskar húsmæður sem settust á bryggjupollana í
Færeyjum þegar Tjallinn ætlaði að nota eyjarnar sem löndunarhöfn í stríðinu við
Íslendinga.  Það hefur aldrei vafist fyrir Færeyingum að styðja við bakið á
okkur.

Nú þurfa þeir á stuðningi að halda. Íslensk
stjórnvöld sýna hinsvegar óþolandi hálfvelgju, framkomu sem þeir eiga síst
skilið.

Hvers
vegna?

Ég ætla að botna þetta með því að geta mér
til um það hvers vegna staðan er þessi:

Svo vill til að Færeyingar lýstu því
nýverið og einhliða yfir að þeir ætli sér að veiða hærra hlutfall af
síldarkvótanum en undanfarin ár. Ekki 5%, heldur 17%.

Á þessa ákvörðun er litið með mikilli
vanþóknun af ónefndum íslenskum hagsmunasamtökum í útgerð – og væntanlega
íslenskum stjórnvöldum.

Þeim ferst: Það er ekki ýkja langt síðan
íslenski togaraflotinn hélt í ránsleiðangra upp í Barentshaf í þorskstofninn
þar og stutt er síðan íslensk stjórnvöld ákváðu einhliða að veiða milli 15-20%
af makrílkvótanum í stað ekki neins áður fyrr.