Að undanförnu hafa Héraðsdómar Austurlands og Reykjaness haft til meðferðar mál sem snúa að kjarasamningi LS og sjómannasamtakanna. Í báðum tilvikum voru sjómenn stefnendur þar sem þeir töldu útgerðina ekki gera upp laun samkvæmt kjarasamningi.
Viðkomandi útgerðir reiknuðu laun útfrá 70% af aflaverðmæti, en sjómenn töldu að gera ætti upp miðað við heildaraflaverðmæti.
Niðurstaða dómstólanna var að gera ætti á grundvelli kjarasamnings LS og sjómannasamtakanna þar sem skiptaprósenta miðast við heildaraflaverðmæti.
Eins og kveðið er á um í kjarasamningi LS og sjómannasamtakanna þegar veitt er með netum, grásleppunetum, færum og línu á bátum með beitingavél þar sem fjórir eru í áhöfn er aflahlutur bátsverja 21,6% af heildaraflaverðmæti. Lögmaður útgerðaraðilans taldi hins vegar að 21,6% væri skiptahlutur úr 70% af aflaverðmæti og vitnaði þar til laga um skiptaverðmæti og greiðslumiðlun.
Ennfremur byggði hann vörn sína á að skjólstæðingur hans, útgerðaraðilinn, væri ekki aðili að kjarasamningnum enda ætti hann ekki aðild að þeim samtökum sem staðið hefðu að gerð kjarasamings á viðkomandi starfssviði og starfssvæði.
Um það atriði segir m.a. í dómi Héraðsdóms Austurlands: „Í öðru lagi hefur það margoft verið staðferst í dómaframkvæmd að ákvæði 1. gr. laga nr. 55/1980 um starfskjör og vinnudeilur séu sett til verndar einstökum launþegum til að tryggja þeim lágmarkskjör sem samið sé um í kjarasamningum og að kjarasamningar sem aðildarsamtök vinnumarkaðarins semji um gildi fyrir alla launamenn í viðkomandi starfsgrein á svæði því sem samningur taki til. Á það einnig við í aðstæðum sem þeim sem uppi eru í þessu máli, þar sem stefndi sem vinnuveitandi á ekki aðild að þeim samtökum sem staðið hafa að gerð kjarasamnings á viðkomandi starfssviði og starfssvæði.
Sjá dómana:
Héraðsdómur A-lands – launamál.pdf
