Stjórn Landssambands smábátaeigenda hefur sent Svandísi Svavarsdóttur matvælaráðherra áskorun um auknar veiðiheimildir til strandveiða.
Stjórn LS skorar á matvælaráðherra að endurskoða ákvörðun sína er varðar beiðni LS um auknar veiðiheimildir til strandveiða. Vísar stjórnin m.a. til mikilvægi þeirra og hins mikla áhuga sem strandveiðum er sýndur. Þetta á jafnt við sjómenn, fiskkaupendur, vinnsluaðila og eftirspurn frá mörkuðum. Strandveiðar geta á þann hátt brúað það tímabil sem stóru fyrirtækin loka vegna sumarleyfa fram að næsta fiskveiðiári.
Stjórn LS minnir á að engin fordæmi eru fyrir því að ekki hafi verið bætt við aflaheimildum til
strandveiða þegar sambærileg staða hefur komið upp.
Í svari Matvælaráðuneytisins 6. júlí sl. við erindi LS segir að „ráðuneytið hafi ekki lagaheimild til að fallast á fyrrgreint erindi sambandsins samkvæmt þeim málflutningi sem þar kemur fram.
Stjórn LS harmar þá niðurstöðu, en bendir á að ákvæði um magn aflaheimilda til byggðakvóta eru ákveðnar í reglugerð. Heimildir þessar hafa ár eftir ár ekki verið að fullu nýttar. Að óbreyttu verður yfirstandandi fiskveiðiár engin undantekning. Breyting á reglugerð eins og gerðar hafa verið á undanförnum árum kæmi þannig í veg fyrir ótímabæra stöðvun strandveiða.
Stjórn LS vekur athygli ráðherra á að veiðiheimildir til VS-afla í þorski hafa ekki verið fullnýttar á undanförnum árum og verða það ekki á yfirstandandi fiskveiðiári. Strandveiðar til ágústloka leiða því ekki til þess að afli verði umfram það sem ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar kveður á um.
Stjórn LS minnir á að samkvæmt ákvæði laga um stjórn fiskveiða er hverju skipi heimilt að stunda strandveiðar í 12 veiðidaga innan hvers mánaðar mánuðina maí, júní, júlí og ágúst.
Jafnframt að „Á hverju fiskveiðiári er ráðherra heimilt að ráðstafa aflamagni í óslægðum botnfiski skv. 5. mgr. 8. gr. sem nýtt skal til veiða með handfærum á tímabilinu frá 1. maí til 31. ágúst samkvæmt sérstökum leyfum Fiskistofu.” Aflamagn sem tiltekið er í reglugerð sem ráðherra getur breytt.
Með skírskotun til þessa er það óásættanlegt að strandveiðar standi einungis yfir í hluta tímabilsins.
Það er skoðun stjórnar LS að það sem hér hefur verið tilgreint sé í öllu falli nægjanlegt til að verða við áskorun LS. Tryggja jafnan rétt allra byggðarlaga landsins í strandveiðum og koma í veg fyrir atvinnumissi þúsund einstaklinga sem snerta mun þrisvar sinnum fleiri.
Frá því tækni í miðlun upplýsinga gegnum, Facebook, tölvupósta og heimasíður hóf innreið sína hefur aldrei ríkt jafnmikill samhljómur í skoðunum sjómanna um ástand þorskstofnsins. Þar skiptir engu hvort spurningu þess efnis sé beint til togarasjómanna eða sjómanna á smábátum, svör eru öll á þann veg að það sé þorskur um allan sjó.
Við endurmat Hafrannsóknastofnunar í mars sl. á stærð viðmiðunarstofns þorsks fyrir árið 2022 reyndist hann rúmum 7% stærri en áætlað hafði verið ári fyrr. Stjórn LS telur mælinguna samsvara upplifun sjómanna og séu skýr skilaboð um vanveiði sem hægt er að koma í veg fyrir með auknum veiðum.
Að lokum vill stjórn LS benda á þá staðreynd að strandveiðimenn eru ævinlega látnir mæta afgangi þegar kemur að úthlutun veiðiheimilda. Það er nöturlegt í ljósi þess að
strandveiðikerfið er eini glugginn í fiskveiðikerfinu þar sem einstaklingum gefst færi á því að reyna fyrir sér við fiskveiðar í atvinnuskyni, án þess að þurfa að kaupa eða leigja veiðiheimildir á verðum sem fæstir ráða við og eru í þokkabót ófáanlegar.
Strandveiðikerfið var sett á fót í kjölfar úrskurðar frá Mannréttindanefnd Sameinuðu þjóðanna frá árinu 2007. Það er löngu kominn tími til að ganga þannig frá málinu að sómi sé að.
