Ársfundur Gildis-lífeyrissjóðs – enn tugir milljarða farnir


Ársfundur
Gildis-lífeyrissjóðs var haldinn fyrr í dag. 
Á fundinum hvatti Örn Pálsson framkvæmdastjóri LS sér hljóðs undir
liðnum skýrsla stjórnar.  Meðal þess sem
fram kom í máli hans var að:


sjóðurinn hefði tapað 23,8 milljörðum á sl. tveimur árum – tuttuguogþrjúþúsundogáttahundruðmilljónir.  Hann glöggvaði tilheyrendur á að upphæðin
svaraði til.

·     
10%
af heildareignum sjóðsins

·     
jafngilti
útborguðum lífeyri frá Gildi yfir 3 ár

·     
greiðslu
200 þúsund króna mánaðarlauna hjá 100 verkakonum í eina öld.

 

Örn
sagði að ekki sæi fyrir endann á afleiðingum hrunsins hjá Gildi, þar minnti
hann á uppgjör gjaldmiðlaskiptasamninganna. 
„Ef allt fer á versta veg þá bætast 19 milljarðar við og samtalan fer í 43
milljarða sem slagar upp í að vera fimmti hluti af eignum Gildis.

 

„Hefur
einhver axlað ábyrgð?  Nei – enginn stjórnarmaður
Gildis hefur stigið til hliðar, þrátt fyrir kröfu þar um.  Eina breytingin sem sjá má kom fram í
tilkynningu á heimasíðu sjóðsins fyrir ári síðan um að Tryggvi
Tryggvason hafi ákveðið að hætta störfum hjá Gildi sem forstöðumaður
eignastýringar, sagði Örn. 

 

Örn
kom inn á þá þætti sem varða gjaldeyrisáhættu og vitnaði til ársreikningsins
sem segir hana einn stærsta áhættuþáttinn í rekstri sjóðsins, annars vegar geti
hún komið fram í sveiflum á eignahlið sjóðsins og hins vegar haft óbein áhrif á
skuldbindingahliðina gegnum áhrif gengis á verðbólgu.

„Gjaldeyrishöft
hefta ekki aðeins erlendar fjárfestingar sjóðsins heldur einnig möguleika hans
til að verja núverandi stöðu hans í erlendum gjaldmiðlum fyrir sveiflum í
gjaldmiðlum., orðrétt úr skýrslunni.


Hefur Gildi keypt sér gengisvarnir milli hinna erlendu gjaldmiðla?

 

„Spurningin
er aðallega tilkomin vegna tveggja þátta.

Annars
vegar að þess er getið í skýrslunni að engir afleiðusamningar hafi verið í
gildi í árslok 2010.

Og
hins vegar þess að erlent eignasafn Gildis er að langmestu í dollurum eða 81%, evran
vegur þar 16% og pund 2%.    Miðað við sveiflur í þessum myntum frá
áramótum hefur dollarasafnið rýrnað um 1,9 milljarða, evru og pund safn fært
hagnað.   Heildartap frá áramótum er einn milljarður ef
engar gengisvarnir á erlenda gjaldmiðla hafa verið  gerðar. Við þetta bætist að gengisvísitala
hafi hækkað um 5% á sama tíma sem hefði þá átt að gefa okkur hækkun á erlendum
eignum um 3,3 milljarða.  Mismunur 4.300
milljónir sem er meira en helmingur af öllum lífeyri sem sjóðurinn greiddi á
síðasta ári eða sem nemur 38% af heildariðgjöldum sem greidd voru til sjóðsins
2010.

 

Örn
sagðist telja eignasafnið standa veikt m.t.t. að niðursveifla dollars hafi
staðið yfir samfellt í 9 ár eða frá febrúar 2002, auk þess væri nú búið að verðfella
dollarann með neikvæðum horfum. 

„Það
hlýtur að vera umhugsunarefni fyrir stjórnendur sjóðsins að haga gengisvörnum á
þann veg að þær aðlagi safnið sem næst gengisvog innflutnings, sem hefur bein
áhrif á skuldbindingar Gildis í gegnum verðbólgu.  Í gengisvog innflutnings á árinu 2010 var
vægi evrunnar 32,9%, en dollar aðeins 8,1%, sagði Örn.

Hann
hvatti stjórnendur sjóðsins að standa með öllum ráðum vörð um eignasafnið.  Gjaldeyrishöft koma ekki í veg fyrir afleiðusamninga milli einstakra gjaldmiðla heldur
aðeins milli þeirra og krónu.  Örn
vitnaði í þessu sambandi til 9. gr. reglna Seðlabankans um gjaldeyrismál útg. í
apríl 2010.

Hann
sagði það því ekki rétt sem fram kemur í niðurlagi skýrslu og yfirlýsingu
stjórnar og framkvæmdastjóra að vegna gjaldeyrishafta sé sjóðnum nú ómögulegt
að verjast gengisáhættu með gerð afleiðusamninga.

 

Í ræðu sinni rifjaði Örn upp það sem fram kom í
skýrslu Gildis á síðasta ári um 3.690 milljóna víkjandi lán til Glitnis.  Hann spurði í því sambandi um önnur víkjandi
lán til bankanna sem hefðu verið afskrifuð að fullu og nú ekki gert ráð fyrir að
neitt fáist upp í þær kröfur. 

Hvenær þau voru tekin og upphæðum hvers og eins sem afskrifuð voru?

 

Að lokum fjallaði Örn um fjárfestingu Gildis í
vogunarsjóðum.

Tap 2009 10,7% 
– tap 2010 11,9%, samtals 23,9% á tveimur árum.  Ætla hefði mátt að hér hefðu átt að vera plús
tölur.  Sjóðirnir hefðu átt að gefa
ríflega ávöxtun. 

Hvað fór
úrskeiðis og hverjar væru horfurnar?  
Hvernig skýrir stjórnin það að enn er verið með vogunarsjóði inni í
fjárestingastefnu sjóðsins?
  Hverjar eru horfurnar á að hægt verði að
losa fjármuni úr vogunarsjóðum?

 

Örn sagðist áður hafa gagnrýnt fjárfestingar
Gildis í vogurnarsjóðum hún væri hér með ítrekuð.  Það getur varla samrýmst stefnu sjóðsins að fjárfesta í umhverfi sem byggir á gríðarlegum sveiflum þar sem markmið sjóðsins
er að tryggja sem hæsta ávöxtun að teknu tilliti til áhættu.   Ég
áætla samkvæmt ársreikningum að samanlagt tap Gildis vegna fjárfestinga í vogunarsjóðum síðustu tveggja ára í neikvæðri ávöxtun upp á 23,9% sé 1.500
milljónir, sagði Örn.

 

Á morgun verður frekari umfjöllun um ársfundinn.