Hinn 24. apríl sl birtist eftirfarandi grein í Fiskifréttum, eftir formann LS, Arthur Bogason, undir fyrirsögninni „Öldungadýrkun Hafrannsóknastofnunar:

„Fyrir fáeinum dögum barst sú frétt frá
Raufarhöfn að veiðst hefði 41,5 kg þorskhrygna. Hrognasekkurinn vó heil 8,5 kg.
Tröllskessan hefur ekki verið aldursgreind, en ekki er ólíklegt að hún sé
u.þ.b. 14 ára gömul.

Lamb að hausti, hálfs árs gamalt, er u.þ.b.
40 kg rétt fyrir slátrun. Svo skemmtilega vill til að kjötnýtingarhlutfall er
37-45%, sem er svipað og flakanýting þorsks.

Líffræðilegur
orkukostnaður

Ástæðan fyrir því að ég tíni þetta til er
sú að við lifum í veröld sem gerir sífellt meiri kröfur um orkusparnað á öllum
sviðum. Framangreindur samanburður bendir hinsvegar ekki til þess að hugsunin
hafi náð inn í vísindaheiminn, hvað varðar fiskifræðina, a.m.k. þar virðist
öldrunardýrkunin allsráðandi.

Segjum sem svo að Íslendingar ákveði að
veiða 200 þúsund tonn af þorski á ári. Til að einfalda þá hugsun sem hér er
reynt að færa í letur set ég fram eftirfarandi dæmi til samanburðar. Annars vegar
hinn líffræðilega orkukostnað við að veiða þorskinn fjögurra ára og hinsvegar
14 ára. Síðan er hægt að bera þetta saman við að slátra lömbum eða rollum.

Tvö
dæmi

Til að „búa til þessi 200 þúsund tonn af
fjögurra ára þorski þarf að lágmarki 880 þúsund tonn af fæðu á ári. Að
lágmarki, vegna þess að ekki eru teknir með í reikninginn þeir fiskar sem
náttúran tekur til sín, auk þess líffræðilega kostnaðar sem fer í að viðhalda
stærð stofnsins í heild.

Ákveði Íslendingar hins vegar að veiða 200
þúsund tonn af 14 ára þorski, þarf að lágmarki 3 milljónir tonna af fæðu á ári
til verksins. Í þessu dæmi er ekki heldur tekið tillit til annarra þátta. Það
blasir við að sá kostnaður í síðara dæminu er svo stjarnfræðilegur að best er
að leggja hann til hliðar.

Það er ekki í vegi að minna á að markmiðið
með fiskveiðistjórnunarkerfinu var að jafnstöðuafli þorsks á Íslandsmiðum yrði
350 þúsund tonn.  Ef veiða ætti samkvæmt
seinna dæminu (14 ára) er árleg fæðuþörf orðin 4,5 milljónir tonna.

Rökrétt
aðferðarfræði sauðfjárbóndans

Íslensku lömbin fæðast inn í vorið.
Langflest þeirra eru leidd til slátrunar einungis hálfu ári síðar, því ella
yrði húsnæðis- og fóðurkostnaður bóndans óviðráðanlegur á skömmum tíma. Slíkar
takmarkanir eru að finna alls staðar í náttúrunni, þó varla með jafn augljósum
hætti og í tilfelli sauðfjárbóndans.

Engum dettur í hug að vefengja aðferðafræði
bóndans. Hún er einföld og rökrétt, byggð á aldalangri reynslu sem hefur leitt
til þess að náttúrulegur dánarstuðull sauðkindarinnar er í algeru lágmarki.

Botnlaus
sóun

Bændurnir á Hafrannsóknastofnun hafna
búvísindum hins íslenska bónda. Þeir hafa valið að beita naumt skömmtuðum
aflareglum í skjóli meintrar varúðar. Þessi búfræðigrein þeirra hefur fyrir
vikið sjálfvirkan innbyggðan hvata til botnlausrar sóunar á lífrænni orku.

Raufarhafnarþorskurinn er gott dæmi um
þessa búskaparhætti. Að öllum líkindum hefur þessi risahrygna gamsað í sig á
bilinu 500-1000 kg af hinum ýmsu sjávarlífverum.

Er ekki löngu tímabært að fiskifræðingar
hætti að leita leiða til að einfalda hlutverk sitt með marklausum aflareglum og
fari að aðlaga þekkingu sína að heilbrigðri skynsemi. Er ekki líka kominn tími
til að Hafrannsóknastofnun átti sig á því hvers konar glannaskapur það er að
ætla að halda áfram sömu braut í búrekstri þorskstofnsins?

Og síðast en ekki síst: er ekki tími til
kominn að stofnunin horfist í augu við þá staðreynd að öldrunardýrkun í
lífríkinu almennt getur aðeins leitt til þess að færri einstaklingar fái
þrifist.